Czym jest zespół jelita nadwrażliwego (IBS)?
Zespół jelita nadwrażliwego (IBS, ang. Irritable Bowel Syndrome) to przewlekła choroba układu pokarmowego, objawiająca się bólami brzucha, nieregularnymi wypróżnieniami, biegunką lub zaparciem. Choć przyczyny IBS nie są dokładnie znane, wydaje się, że istotną rolę odgrywają genetyka, stres oraz czynniki żywieniowe.
Czym jest dieta low FODMAP?
Dieta low FODMAP to sposób odżywiania, który ogranicza spożycie fermentujących oligo-, di-, mono-sacharydów i poliolów. „FODMAP” to akronim wywodzący się od angielskich nazw tych związków. Badania pokazują, że dieta ta może pomóc zmniejszyć objawy IBS.
Dieta low FODMAP a IBS
Jak dieta low FODMAP może pomóc osobom z IBS?
Dieta low FODMAP polega na ograniczeniu spożycia pewnych rodzajów węglowodanów, które mogą przyczyniać się do objawów IBS. Te węglowodany mogą powodować nadmierne gromadzenie się gazu i wody w jelitach, co prowadzi do rozdęcia, bólów brzucha i nieregularnych wypróżnień.
Praktyczne zasady diety low FODMAP
Co jeść?
W skład diety low FODMAP wchodzą głównie:
- Mięso i ryby: większość rodzajów mięsa i ryb jest dozwolona.
- Warzywa: marchew, bakłażan, papryka, szpinak, pomidory, ziemniaki, ogórek, sałata.
- Owoce: banany, pomarańcze, mandarynki, truskawki, maliny, kiwi.
- Zboża i nasiona: ryż, quinoa, nasiona chia, nasiona lnu, proso.
- Produkty mleczne: mleko bezlaktozowe, sery dojrzewające, jogurt naturalny.
Czego unikać?
W diecie low FODMAP należy unikać produktów takich jak:
- Warzywa: brokuły, kapusta, czosnek, cebula, fasola, soczewica.
- Owoce: jabłka, gruszki, morele, brzoskwinie, śliwki, awokado.
- Zboża: pszenica, żyto, jęczmień.
- Produkty mleczne: mleko, sery, jogurty zawierające laktozę.
- Słodziki: sorbitol, mannitol, ksylitol, malitol.
Przykładowy jadłospis
Śniadanie
- Omlet na oliwie z oliwek z szpinakiem i dojrzewającym serem.
Drugie śniadanie
- Banan i garść orzechów.
Obiad
- Pieczony filet z kurczaka z pieczonymi ziemniakami i sałatką z pomidorów.
Podwieczorek
- Jogurt naturalny z malinami.
Kolacja
- Ryba pieczona z warzywami (marchewka, szpinak, papryka).
Jak wprowadzić dietę low FODMAP?
Konsultacja z dietetykiem
Zanim rozpoczniesz dietę low FODMAP, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Dieta ta jest dość skomplikowana i wymaga ściśle określonego planu żywieniowego, który powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb.
Faza eliminacyjna
W pierwszym etapie diety (faza eliminacyjna), wszystkie produkty zawierające FODMAP są wykluczane z diety na okres 4-8 tygodni. Celem tej fazy jest ustalenie, które pokarmy wywołują objawy IBS.
Faza reintrodukcji
Po fazie eliminacyjnej następuje faza reintrodukcji, w której stopniowo wprowadza się z powrotem produkty zawierające FODMAP, obserwując reakcję organizmu. Pozwala to na zidentyfikowanie konkretnych produktów, które wywołują objawy, i unikanie ich w przyszłości.
Potencjalne wyzwania i ryzyko
Dieta low FODMAP, mimo iż może przynieść ulgę w objawach IBS, nie jest pozbawiona ryzyka. Wymaga ściśle określonego planu żywieniowego i może prowadzić do niedoborów składników odżywczych, jeśli nie jest odpowiednio zbilansowana. Ponadto, jej wprowadzenie może być czasochłonne i wymagać dużej dyscypliny.
Dieta low FODMAP jest skuteczną strategią w leczeniu objawów IBS. Wprowadzanie tej diety powinno odbywać się pod kontrolą dietetyka lub lekarza, aby zapewnić, że jest bezpieczna i odpowiednia dla indywidualnych potrzeb pacjenta. Wprowadzanie diety low FODMAP może być wyzwaniem, ale poprawa jakości życia, która może z tego wynikać, jest często warta tego wysiłku.
